Cholesterol

Cholesterol heeft een slechte reputatie, maar is een onmisbare stof voor je lichaam. Het speelt een belangrijke rol in de aanmaak van cellen, hormonen en galzouten. Toch geldt ook hier: te veel is niet goed. Een langdurig te hoog cholesterol verhoogt het risico op ernstige hart- en vaatziekten. Hieronder lees je wat cholesterol is, wanneer het te hoog is, wat de mogelijke oorzaken en gevolgen zijn én wat je kunt doen om je cholesterol te verlagen.

Wat is cholesterol?

Cholesterol is een vetachtige stof die in het lichaam voorkomt in kleine deeltjes, ook wel lipoproteïnen genoemd. Het is een belangrijke bouwstof voor cellen, hormonen en galzouten. Je lichaam kan dus niet zonder.

Een klein deel van het cholesterol krijg je binnen via voeding, maar het overgrote deel wordt aangemaakt door de lever. Meestal produceert je lichaam precies de hoeveelheid die het nodig heeft. Maar soms maakt je lichaam te veel cholesterol aan, of krijg je via voeding meer cholesterol (of vetten die de cholesterolproductie stimuleren) binnen dan nodig. Hierdoor kan je cholesterolgehalte te hoog worden.

Wanneer is je cholesterol te hoog?

Een te hoog cholesterol betekent dat er te veel vetdeeltjes in het bloed zitten. Dit kan leiden tot dichtslibbende bloedvaten. De kans op hart- en vaatziekten neemt hierdoor toe, zoals een hartinfarct of een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding).

Je cholesterol is te hoog wanneer je totale cholesterol waarde hoger is dan 5:

• Tussen de 5 en 6,5: licht verhoogd

• Tussen de 6,5 en 8: verhoogd

• 8 of hoger: sterk verhoogd

Bij het meten van je cholesterol worden er meerdere waarden gemeten:

• LDL-cholesterol: het “slechte” cholesterol. Bij een hoog LDL-cholesterol heb je meer kans op vernauwingen van je slagaders. Is verhoogd boven de 3,0 mmol/L

• HDL-cholesterol: wordt ook wel het "goede” cholesterol genoemd en helpt bij het opruimen van cholesterol in je bloed.

• Triglyceriden: hoge waarde draagt bij aan het ontstaan van slagaderverkalking

• Non-HDL cholesterol: de optelsom van de verschillende slechte cholesteroldeeltjes in het bloed.

Wat zijn de symptomen van een hoog cholesterol?

Een hoog cholesterol veroorzaakt over het algemeen geen klachten. Daarom wordt het ook wel een ‘stille risicofactor’ genoemd. Vaak wordt pas ontdekt dat je cholesterol verhoogd is na een bloed onderzoek. Soms zijn er zichtbare signalen, zoals:

• Gele bultjes rondom de ogen (xanthelasmata)

• Verdikkingen op de pezen

Deze symptomen komen vooral voor bij mensen met erfelijke aanleg, zoals Familiaire Hypercholestolemie (FH).

Wat zijn de oorzaken van een hoog cholesterol?

Er zijn meerdere oorzaken van een verhoogd cholesterolgehalte:

• Overgewicht

• Ongezond eten (veel verzadigde vetten of transvetten)

• Te weinig beweging

• Roken

• Overmatig alcoholgebruik

• Langzaam werkende schildklier

• Diabetes

• Erfelijke aanleg, zoals FH

Soms raakt de balans in de lever verstoord en maakt je lichaam te veel cholesterol aan of verwijdert het onvoldoende uit het bloed.

Wat zijn de gevolgen van een hoog cholesterol?

Een langdurig hoog cholesterol kan leiden tot slagaderverkalking (atherosclerose). Cholesteroldeeltjes blijven dan kleven aan beschadigde vaatwanden. Hierdoor ontstaan verdikkingen, ook wel plaque genoemd.

Gevolgen van een langdurig hoog cholesterol:

• De slagaders worden nauwer

• De bloedtoevoer wordt minder

• Het hart en andere organen krijgen minder zuurstof

• Een plaque kan scheuren, waardoor een bloedprop ontstaat

• Dit kan leiden tot een hartinfarct of beroerte

Hoe verlaag ik mijn cholesterol?

Een hoog cholesterol wordt niet vanzelf lager. Gelukkig kun je hier zelf veel aan doen:

• Eet gezond: kies voor vezelrijke voeding, minder verzadigde vetten en meer plantaardig

• Beweeg regelmatig: minstens 30 minuten per dag

• Drink minder alcohol

• Zorg voor voldoende slaap en ontspanning

• Stop met roken

Goed om te weten: Nationale Apotheek kan je helpen bij het stoppen met roken. Meld je gratis aan en krijg je volledige stoppoging, inclusief begeleiding en stoppen met roken-middelen volledig vergoed.

Cholesterol medicijnen

Soms zijn cholesterolverlagende medicijnen nodig, bijvoorbeeld als:

• Je een zeer hoog risico hebt op hart- en vaatziekten

• Je diabetes hebt met schade aan organen

• Je bloeddruk erg hoog is: je bovendruk is 180 mmHg of hoger

• Je meerdere risicofactoren hebt die het risico groter maken, zoals roken en een hoge bloeddruk

• Je totaal cholesterol is sterk verhoogd

• Je een erfelijk hoog cholesterol hebt

Welke cholesterolverlagende medicijnen zijn er?

Er bestaan verschillende cholesterol verlagende medicijnen:

• Statines: zoals simvastatine, atorvastatine en rosuvastatine. Als deze medicijnen onvoldoende effect hebben of niet worden verdragen, wordt ezetimibe gebruikt.

• In sommige gevallen, zoals patiënten met een sterk verhoogd cholesterol met een hoge risicoscore op andere hart- en vaatziekten, wordt er een cholesterolverlager gebruikt die parenteraal (het toedienen van medicijnen of voeding buiten het maag-darmkanaal om, meestal via injectie of infuus) toegediend wordt. Voorbeelden hiervan zijn alirocumab en evolocumab.

Goed om te weten: je moet deze medicijnen iedere dag slikken. Alleen dan werken ze goed.

Wat zijn de bijwerkingen van cholesterolverlagers?

De meeste mensen hebben weinig tot geen last van bijwerkingen. Soms krijg je wel last van bijwerkingen, zoals:

• Misselijkheid

• Buikpijn

• Diarree of verstopping

• Spierpijn, stijve spieren of spierkrampen

• Hoofdpijn

• Vermoeidheid

Cholesterol medicijnen bij Nationale Apotheek

Wil jij je cholesterolverlagende medicijnen thuis ontvangen? Schrijf je in bij Nationale Apotheek en laat je antibioticakuur makkelijk en snel thuisbezorgen voor een effectieve behandeling van Lyme. Heb je zelf een recept ontvangen of heb je een recept van je arts? Mail dit dan naar ons of upload een foto via je Nationale Apotheek-account om je medicijnen te bestellen. Hulp nodig? Neem contact op. Ons team staat voor je klaar.